Η χώρα μας είναι πλούσια σε υπέροχα τοπία και παραλίες. Ωστόσο, υπάρχει ένας κόσμος υποθαλάσσιας ομορφιάς που πολλοί δεν γνωρίζουν: ο κόσμος των καταδύσεων. Ο Κώστας Μαυροχωρίδης είναι εκπαιδευτής καταδύσεων εδώ και 30 χρόνια και ιδιοκτήτης του καταδυτικού κέντρου Sea World στη Θεσσαλονίκη και στη Σάνη Χαλκιδικής. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Metafox.gr μιλά για το πώς έχει εξελιχθεί η κατάδυση αναψυχής μέχρι σήμερα, αλλά και πως μπορεί κάποιος να γνωρίσει τον κόσμο των καταδύσεων.
Πότε κάνατε την πρώτη σας κατάδυση και πώς ξεκίνησατε να ασχολείστε επαγγελματικά;
Θα πάμε πάρα πολύ πίσω, το 1987. Αλλά πρώτα θα πρέπει να πούμε ότι η κύρια αγωγή για ένα νέο δεν είναι μόνο το σχολείο, αλλά και ο αθλητισμός. Πιστεύω ότι ο νέος ο οποίος από μικρός θα ασχοληθεί με τον αθλητισμό, θα συνεχίσει και στη συνέχεια να πειθαρχεί και να αγωνίζεται. Έτσι και εγώ ξεκίνησα πρώτα με τον αθλητισμό και από εκεί με τα ερεθίσματα που είχα, πήγα στην αυτόνομη κατάδυση το 1987 μέσω του Ναυτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης. Εκείνη την εποχή ήταν όλα πιλοτικά από άποψη γνώσεων και υποδομών και επίσης ήταν ένα σπορ το οποίο ήταν παρεξηγημένο. Πίστευαν ότι το κάνουν μόνο επαγγελματίες ή βατραχάνθρωποι και δεν θεωρούσαν ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτή η δραστηριότητα και ως αναψυχή.
*το φωτογραφικό υλικό είναι από το προσωπικό αρχείο του Κ. Μαυροχωρίδη
Μπήκα στην Ένωση Αυτοδυτών Θεσσαλονίκης του 1988, έγινα αναπληρωτικό μέλος στο συμβούλιο και το 1989 είχα την τιμή να υπηρετήσω στη Μονάδα Υποβρύχιων Καταστροφών του Πολεμικού Ναυτικού και στη Σχολή Αλεξιπτωτιστών. Έτσι όταν απολύθηκα εργάστηκα απευθείας στη σχολή καταδύσεων αυτόνομης κατάδυσης και έκανα το χόμπι μου, το όνειρο μου, επάγγελμα.
Το 1993 δημιουργήθηκε η σχολή, το Sea World, στην Θεσσαλονίκη και το 1996 το Sea World στη Σάνη. Έχουμε κλείσει 30 χρόνια και συνεχίζουμε με το ίδιο πάθος και την ίδια αγάπη για το αντικείμενο.
Τι συναισθήματα σας δημιουργούν οι καταδύσεις;
Εμένα με κέρδισε η κατάδυση γιατί όταν ανέπνευσα πρώτη φορά κάτω απ’ το νερό δεν πίστευα ότι μπορώ να αναπνέω υποβρυχίως μέσω των μηχανημάτων, τα οποία τελειοποίησε ο Κουστώ με τον Γκανιάν. Από τότε μέχρι και σήμερα το συναίσθημά μου είναι ακριβώς το ίδιο. Είτε κάνω εκπαίδευση, είτε κάνω βόλτα, είτε βουτάω στην Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό. Μόνο που είμαι κάτω από το νερό και κοιτάω από κάτω προς τα πάνω μαγεύομαι. Νιώθω πως παραμένω συνέχεια νέος μέσα από την ενέργεια, την οποία μεταφέρουν οι μαθητές μου σε εμένα και εγώ στους μαθητές. Είναι κάτι σαν να μη γερνάς ποτέ, έτσι αισθάνομαι μέσα μου.
@metafox.gr.news #scubadiving #scuba #fyp #fy #κατάδυση ♬ πρωτότυπος ήχος – Metafox.gr
Υπάρχουν άτομα που θαυμάζετε και σας έχουν εμπνεύσει;
Είχα την χαρά και την τιμή να έχω πάρα πολλούς δασκάλους από τους οποίους εμπνεύστηκα και έμαθα, και το μυστικό είναι ότι συνέχεια έχω δασκάλους. Η μάθηση δεν τελειώνει ποτέ και εκεί είναι και η μεγάλη επιτυχία πιστεύω.
Ένα άτομο που θαυμάζω είναι η Λένι Ρίφενσταλ, μια Γερμανίδα η οποία ήταν σκηνοθέτης την εποχή του Μεσοπολέμου. Αυτή η κινηματογράφησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην ναζιστική Γερμανία το 1936. Ανακάλυψε τις καταδύσεις σε ηλικία 85 χρόνων, γύρισε ντοκιμαντέρ για τις Μαλδίβες όταν ήταν 95 χρονών, και πέθανε 102 χρονών.
Επίσης η Σύλβια Ερλ, η οποία είναι μια τεράστια προσωπικότητα. Αποτελεί για μένα τον θηλυκό Κουστώ. Όλη της η συμπεριφορά και η αντιμετώπιση απέναντι στον πλανήτη δείχνει ότι αφιέρωσε την ζωή της για την προστασία της φύσης.
Υπήρχαν δυσκολίες στο ξεκίνημα του Sea World;
Δεν μπορώ να πω πως θεωρώ το επάγγελμα της αυτόνομης κατάδυσης επιχειρηματικό, γιατί η επένδυση του είναι πάρα πολύ μεγάλη και τα έσοδα είναι λίγα. Δε δουλεύουμε όλο το χρόνο, έχουμε σεζόν κατά βάση. Πιστεύω ότι για να μπορείς να οργανώνεις και να υλοποιείς σωστά τις καταδύσεις, αλλά και για να παραμείνεις στον χώρο, η βασική προϋπόθεση είναι να τις αγαπάς πάρα πολύ, να είσαι παθιασμένος με την αυτόνομη κατάδυση και να μην έχεις στο μυαλό σου μόνο την απόδοση του κεφαλαίου σου, αλλά να περνάς καλά κάθε μέρα. Εάν δηλαδή το καταφέρεις αυτό, θα έρθουν και τα χρήματα σταδιακά.
Η πρώτη σχολή στη Θεσσαλονίκη ήταν ο Νηρέας, το 1988. Η δεύτερη η Ατλαντίς το 1991, και η τρίτη ήμασταν εμείς το 1993. Μετά από εκεί και πέρα υπήρξε μια πολύ μεγάλη άνοδος. Το μεγάλο πρόβλημα που υπήρχε γενικότερα στην Ελλάδα όταν ξεκινήσαμε ήταν ότι απαγορευόταν η αυτόνομη κατάδυση στη μεγαλύτερη επικράτεια των ελληνικών θαλασσών, λόγω ενός απαρχαιωμένου νόμου της δεκαετίας του ’60.
Στην Χαλκιδική επιτρεπόταν μόνο από τον Αρμενιστή μέχρι το Πόρτο Κουφό. Στην υπόλοιπη περιοχή απαγορευόταν με σκεπτικό την αποτροπή της αρχαιοκαπηλίας. Με δράσεις και προσπάθεια δικιά μας και των άλλων σχολών εκείνης της εποχής ελευθερώθηκε το πρώτο πόδι της Χαλκιδικής. Μετά απ’ αυτό ξεκίνησε μια μεγάλη ανάπτυξη. Το ‘94 ξεκίνησαν να ελευθερώνονται κι άλλα κομμάτια μέσα από δράσεις των σχολών και το 2005 ήρθε ο ευρωπαϊκός νόμος που άλλαξε όλα τα δεδομένα. Άρχισε να μειώνεται σταδιακά η εσωστρέφεια και το μονοπώλιο. Εμείς ήμασταν πάντοτε εξωστρεφείς, γιατί πιστεύαμε ότι o ανταγωνισμός και τα πολλά καταδυτικά κέντρα στην ευρύτερη περιοχή της Ελλάδος θα φέρουν μεγαλύτερη εξέλιξη σε θέματα ποιότητας και ασφάλειας.
Μπορούμε να πούμε ότι η Ελλάδα θεωρείται καταδυτικός προορισμός;
Η Ελλάδα θεωρείται κορυφαίος καταδυτικός προορισμός, όπως επιβεβαιώνεται και μέσα από έρευνες που έχουν γίνει από την PADI, τη μεγαλύτερη εκπαιδευτική οργάνωση αυτοδυτών παγκοσμίως. ‘Έχουν βγάλει πόρισμα ότι η Ελλάδα είναι το μέλλον στην ανάπτυξη της αυτόνομης κατάδυσης αναψυχής και υπολογίζονται γύρω στα 3.000 καταδυτικά κέντρα στη χώρα. Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ότι δημιουργούνται θέσεις εργασίας μέσα από επενδύσεις που γίνονται στον τομέα των καταδύσεων. Έτσι ενισχύεται ο τουρισμός και υπάρχει εξέλιξη. Άρα η αυτόνομη κατάδυση στην Ελλάδα έχει και μέλλον και προοπτική. Αρκεί κάποιος να το κάνει επειδή το αγαπάει.
Κάνουν οι Έλληνες καταδύσεις ή οι ξένοι δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον;
Οι Έλληνες έχουν ξεπεράσει όλους τους μύθους και τα στερεότυπα όσον αφορά την κατάδυση. Και μπορώ να πω ως παράδειγμα ότι οι γυναίκες που καταδύονται είναι πλέον το 65% του συνόλου των μαθητών μας, έχουν ανέβει πάρα πολύ. Αυτό δείχνει ότι πραγματικά τελικά τα πράγματα έχουν αλλάξει. Δεν είναι έτσι όπως νόμιζαν κάποτε, ότι δηλαδή η εκπαίδευση είναι πολύ δύσκολη. Αντιθέτως, είναι μια μεθοδική και ασφαλής εκπαίδευση που δεν χρειάζεται κάποια εξαιρετικά χαρακτηριστικά.
Καταρχήν να σου πω ένα παράδειγμα ότι στην Γαλλία τα παιδάκια μαθαίνουν από πρώτη δημοτικού μπάνιο. Οι Ευρωπαίοι έχουν στην κουλτούρα τους τον αθλητισμό και τα σπορ. Οι Γερμανοί δεν έχουν θάλασσα, κι όμως είναι η κύρια δύναμη στην Ευρώπη στην αυτόνομη κατάδυση . Έχουν εργοστάσια αλλά και έρευνα. Η Αγγλία και η Γαλλία είναι επίσης πρωτοπόρες, η Γαλλία και λόγω του Ζακ Κουστώ.
Οι γονείς με τα παιδιά τους πλέον από 10 χρονών μπορούν να ξεκινήσουν και να πάρουν το πτυχίο junior open water diver, στο οποίο δουλεύουμε λίγο διαφορετικά πάνω στα παιδιά, ως παιχνίδι. Δεν μπορούμε να κάνουμε φυσική,φυσιολογία και τέτοια πράγματα. Τα εξοικειώνουμε και πάντα κατεβαίνουμε με συνοδό σε ένα βάθος με όριο τα 12 μέτρα. Οι νέοι και οι νέες είναι η κύρια δυναμική της αυτόνομης κατάδυσης.
Υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις για να μπορέσει να ξεκινήσει κάποιος τις καταδύσεις;
Βασική προϋπόθεση να ξέρεις να κολυμπάς. Αν ξέρεις να κολυμπάς, είτε έχεις λίγα κιλά παραπάνω, είτε είσαι λίγο μεγάλος, είτε λίγο μικρός, μαθαίνεις, κάνεις την πρακτική σου εκπαίδευση, γράφεις εξετάσεις και παίρνεις την πιστοποίηση σου από την PADI, η οποία μέχρι σήμερα έχει εκδώσει γύρω στα 27 εκατομμύρια πτυχία. Εκδίδει κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο περίπου 1 εκατομμύριο πτυχία. Είναι το πιο δυνατό όνομα στην αυτόνομη κατάδυση. Εγώ το λέω πτυχίο πολιτισμού γιατί όποιοι το έχουν μπορούν να καταδύονται μέχρι να πεθάνουν και συνέχεια θα ανακαλύπτουν βυθούς και πολιτισμούς.
Υπάρχουν και άλλα είδη καταδύσεων πέρα από την αυτόνομη κατάδυση;
Στην αυτόνομη κατάδυση αναψυχής υπάρχουν πάρα πολλές ειδικότητες, πολλά επίπεδα μάθησης. Μια ζωή μαθαίνεις και εξελίσσεσαι. Από ‘κει και πέρα υπάρχει η τεχνική κατάδυση. Ενώ το όριο για μας είναι τα 40 μέτρα, εκεί κατεβαίνεις βαθύτερα, μετά από συγκεκριμένη εκπαίδευση. Η τεχνική κατάδυση όντως προϋποθέτει κάποια χαρακτηριστικά και δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό αλλά σε επαγγελματίες. Απαιτεί άριστη φυσική κατάσταση, γνώσεις, τεχνική κατάρτιση. Και εδώ υπάρχουν επίπεδα μάθησης και αλλάζουν τα μείγματα του αέρα όπως και όλα τα δεδομένα σε σχέση με την κατάδυση αναψυχής. Η τεχνική κατάδυση γίνεται για να δούμε κάτι το οποίο βρίσκεται σε μεγαλύτερο βάθος, για παράδειγμα ένα υποβρύχιο ή ένα ναυάγιο. Προέκυψε μέσα από επαγγελματικές καταδύσεις, σπηλαιοκατάδυση ή τεχνικές, δηλαδή μέσα από επιστημονική έρευνα.
Έχει υπάρξει κάποια δύσκολη κατάσταση στον βυθό και πώς την διαχειρίστηκες;
Έχουμε κάνει πάνω από 300.000 καταδύσεις όλα αυτά τα χρόνια, σαν ομάδα. Έχουμε δώσει χιλιάδες πτυχία και δεν είχαμε ποτέ το παραμικρό καταδυτικό ατύχημα. Η τύχη είναι ένας παράγοντας αλλά η επιτυχία μας κυρίως οφείλεται στο ότι δεν καταδυόμαστε πολύ βαθιά και πάντα τηρούμε τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Έτσι σε περίπτωση που γίνει κάποιο περιστατικό θα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε άμεσα.
Στο 4o κεφάλαιο του πτυχίου Open Water μιλάμε για τις ασθένειες. Αναφερόμαστε σε μια ασθένεια που λέγεται μέθη του δύτη ή νάρκωση του αζώτου. Η μέθη του δύτη μπορεί να συμβεί σε μεγαλύτερα βάθη απ’ αυτά των πρώτων επιπέδων μάθησης, και σε περίπτωση που ο μαθητής πιει το βράδυ, ξενυχτήσει, δεν φορέσει την κατάλληλη στολή και κάνει κρύο, ή παίρνει φάρμακα τα οποία επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Τότε εάν καταδυθεί κινδυνεύει να πάθει παρόμοια συμπτώματα με του μεθυσμένου.
Παρόμοια κατάσταση όταν κάποιος καταδύεται μετά τα 40 μέτρα, παρ’ όλο που έχει τηρήσει όλους τους κανόνες και όλες τις παραμέτρους μπορεί να πάθει νάρκωση του αζώτου. Αυτό το είχα πάθει μια φορά απ’ το κρύο, γιατί το κρύο επηρεάζει πάρα πολύ την διαλυτότητα των αερίων και με επηρέασε και εμένα και το ζευγάρι μου. Καταλάβαμε αμέσως ότι δεν είμαστε καλά και αναδυθήκαμε πιο ρηχά. Αμέσως επανήλθαμε. Αυτό θα μπορούσα να πω ότι ήταν ένα επικίνδυνο περιστατικό.
Πώς η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει επηρεάσει τις καταδύσεις;
Το 1987 που ξεκίνησα, είχα έναν εξοπλισμό πιλοτικό. Διότι δεν είχαμε BCD, δεν είχαμε δηλαδή σωσίβιο και ρυθμιστή πλευστότητας. Δεν είχαμε μανόμετρο να βλέπουμε την πίεση στις φιάλες, είχαμε τα παλιά κλείστρα, τα J, στα οποία κατεβάζαμε μια ρεζέρβα όταν νιώθαμε ότι άρχιζε να λιγοστεύει ο αέρας. Δεν είχαμε εφεδρικό ρυθμιστή, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα να δώσουμε αέρα σε κάποιο δεύτερο άτομο. Και δεν υπήρχαν φυσικά τα dive computer, που ήρθαν το 1980.
Ένα dive computer δείχνει το βάθος, την ταχύτητα ανόδου, κάνει τους υπολογισμούς των περιορισμών στον χρόνο κατάδυσης αν βουτάς δεύτερη και τρίτη φορά την ίδια μέρα, τον χρόνο που πρέπει να παραμείνεις στην επιφάνεια ανάμεσα σε δύο καταδύσεις («χρόνος μηδέν»), δίνει πληροφορίες αν καταδύεσαι με άλλα αέρια, σου μετράει την αναπνοή, την θερμοκρασία του σώματος. Είναι δηλαδή ένα πολυεργαλείο πραγματικά, το οποίο είναι αξιοθαύμαστο όσον αφορά την εξέλιξη του.
Εμείς είχαμε βαθύμετρο, δεν είχαμε μανόμετρο και είχαμε και ένα ρολόι στο οποίο βλέπαμε τον χρόνο. Ένας καλός αυτοδύτης θα πρέπει να ξέρει και τα αναλογικά δεδομένα, δηλαδή βαθύμετρο, μανόμετρο, ρολόι, πίνακες καταδύσεων αναψυχής αλλά και το dive computer, το οποίο το λύνει όλα τα προβλήματα Από τότε μέχρι σήμερα o εξοπλισμός έχει φτάσει στο ζενίθ. Πιστεύω ότι έχει πιάσει κορυφή. Η ασφάλεια είναι τεράστια. Υπάρχουν dive computer, ρυθμιστές πλευστότητας, ρυθμιστές πιέσεως. Όλη αυτή η εξέλιξη για μένα είναι μαγική γιατί δεν προλαβαίνω να μαθαίνω. Συνέχεια περνάω σεμινάρια, τεχνικά θέματα, ενημέρωση για τα καινούργια προϊόντα. Συνέχεια διαβάζω και δεν ξέρω τίποτα.
Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε και να διατηρήσουμε την ομορφιά των ωκεανών. Μπορούν οι καταδύσεις να ευαισθητοποιήσουν;
Ναι, αυτός είναι και ο δικός μας στόχος. Τη δεκαετία του 80 ο κόσμος καταδυόταν για να ψαρεύει. Αυτό έχει ανατραπεί. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Οι νέοι αυτοδύτες όχι μόνο προστατεύουν αλλά συμβάλλουν και στην ενημέρωση των υπολοίπων, για να προστατεύσουμε τις ελληνικές θάλασσες, κατά κύρια βάση τη Μεσόγειο και κατ’ επέκταση τους ωκεανούς.
Είναι η ίδια λογική υπευθυνότητας με την οποία αν ο καθένας κοιτάξει να βελτιωθεί και να μην πετάει το χαρτί ή την γόπα στην άσφαλτο, αυτόματα θα αλλάξει όλη η πόλη και θα είναι πεντακάθαρη, χωρίς να έχουμε ανάγκη κανένα δήμο και καμία καθαριότητα να σκουπίζει. Αλλά αυτοί οι οποίοι βουτάνε είναι ακόμα πιο ευαισθητοποιημένοι από τον μέσο άνθρωπο, καθώς έρχονται σε άμεση επαφή με τη θαυμαστή όψη της φύσης, αλλά και τις συνέπειες που έχει η κλιματική αλλαγή επάνω της. Και πιστεύω ότι αυτό το κύμα των αυτοδυτών που είναι πάνω από 27 εκατομμύρια άτομα, θα αλλάξει τον πλανήτη και θα διατηρήσει την ομορφιά του.
Ανακαλύψτε το Sea World στα social media
